De veiligheid op de werkvloer staat of valt met goed leiderschap. Dat is precies de kern van de wijzigingen VCA 6.0 die vanaf 1 juli 2025 worden doorgevoerd binnen de nieuwe VCA-richtlijnen (VCA 2017/6.0). Hoewel het officieel geen versie 6.1 betreft, heeft de wijziging aanzienlijke veranderingen voor bedrijven die serieus werk willen maken van veilig werken en het voorkomen van ongevallen.
In dit blog leggen we uit:
- Wat er verandert volgens de nieuwe VCA checklist;
- waarom deze wijziging belangrijk is;
- wat dit betekent voor jouw bedrijf;
- en wanneer je moet voldoen aan deze aangepaste eisen.
Wat zijn per 1 juli 2025 de wijzigingen VCA 6.0?
Binnen de huidige versie van de nieuwe VCA zijn vraag 1.3 en 1.4 gewijzigd. Beide vragen / hoofdstukken hebben betrekking op de rol van operationeel leidinggevenden binnen VGM-gerelateerde werkzaamheden. Ik loop hieronder beide vragen even met je door.
Vraag 1.3 – Functiebeschrijvingen leidinggevenden
In de nieuwe VCA norm moeten functiebeschrijvingen van operationeel leidinggevenden niet alleen taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden omvatten, maar ook hun vaardigheden benoemen. Denk aan communicatie, het aanspreken op gedrag, motiveren, en voorbeeldgedrag tonen.
Vraag 1.4 – Beoordeling op basis van functiebeschrijving
Volgens de nieuwe VCA norm moeten beoordelingen van leidinggevenden gebaseerd zijn op deze uitgebreide functiebeschrijving. Inclusief de eerder genoemde vaardigheden. De beoordelingscyclus krijgt dus een gedrag- en competentiegerichte insteek.
De VCA checklist sluit daarmee ook beter aan bij normen zo0als de ISO 9001 die duidelijk meer aandacht hadden voor competentiemanagement.
Waarom zijn deze wijzigingen doorgevoerd in de nieuwe VCA?
De aanleiding voor deze verandering binnen de nieuwe VCA norm ligt in de wens om veilig leiderschap beter te borgen en er meer aandacht voor te vragen. Onderzoek laat zien dat gedrag en houding van leidinggevenden direct invloed hebben op de veiligheidscultuur en het voorkomen van ongevallen.
Met de nadruk op leiderschap wil de nieuwe VCA norm leidinggevenden stimuleren om proactief bij te dragen aan veilig gedrag – bijvoorbeeld via een toolboxmeeting , projectbezoeken, of door medewerkers actief te coachen op risicoherkenning.
Daarnaast sluit de wijziging aan bij bredere thema’s binnen veiligheidsmanagement zoals VGM projectplannen, waarin leiderschap, communicatie en betrokkenheid een steeds meer aandacht krijgen.
Wat betekent dit voor jouw bedrijf?
De praktische impact van de nieuwe VCA norm is duidelijk. Als je bedrijf VCA-gecertificeerd is en operationeel leidinggevenden in dienst heeft, zul je aanpassingen moeten doen. Doordat het hier om hoofdtuk 1,3 en hoofdstuk 1,4 gaat zie je meteen dat het niet van toepassing is voor bedrijven met VCA*. Alleen bedrijven met VCA** of VCA-P hebben met deze wijziging te maken.
Dit zijn je actiepunten
Hieronder staan de actiepunten die je moet uitvoeren om te voldoen aan de gewijzigde versie 6.0.
- Controleer bestaande functiebeschrijvingen. Gebruik een checklist om te beoordelen of alle vereiste elementen, inclusief vaardigheden, aanwezig zijn.
- Pas de formulieren aan die je gebruikt tijdens de beoordelingsgesprekken. Stem ze af op de nieuwe functiebeschrijvingen.
- Train je leidinggevenden. Soft skills zijn niet vanzelfsprekend; begeleiding en training zijn essentieel. Besteedt hier aandacht aan.
- Integreer de aanpassing in je VCA-procedures. Denk aan zaken als toolboxmeetings, audits en meldprocedures.
- Evalueer je beleid aan de hand van de nieuwe VCA-norm. Zorg dat alles intern goed vastgelegd en geborgd is.
Wanneer moet je voldoen aan de eisen van de nieuwe VCA?
De aanpassing van de nieuwe VCA gaat in op 1 juli 2025, maar er geldt een overgangsperiode van een jaar tot 1 juli 2026. Dit geeft je organisatie een jaar de tijd om de wijzigingen te implementeren.
- Tussen juli 2025 en juli 2026 wordt een tekortkoming geregistreerd als een verbeterpunt.
- Na een jaar, vanaf 1 juli 2026 kan het leiden tot een officiële afwijking, wat gevolgen heeft voor je VCA-certificaat.
Gebruik dit jaar na te gaan of je organisatie klaar is voor volledige naleving.
En wat met VCA 6.1?
Hoewel deze wijzigingen voortkomen uit de nieuwe VCA, zijn ze géén onderdeel van VCA 6.1. Die versie staat los gepland voor later in 2025 en zal vermoedelijk meer structurele wijzigingen bevatten. Toch vormt deze stap een voorloper op de bredere richting waarin de nieuwe VCA norm zich ontwikkelt: mensgericht, gedragsmatig en leiderschapsondersteunend.
Conclusie
De aanpassing van de nieuwe VCA norm per 1 juli 2025 draait om méér dan administratieve wijzigingen. Het gaat om het versterken van de veiligheidscultuur door beter leiderschap. Leidinggevenden krijgen niet alleen verantwoordelijkheden, maar moeten ook over aantoonbare vaardigheden beschikken.
Door functiebeschrijvingen aan te passen en je team goed voor te bereiden, voldoe je niet alleen aan de nieuwe VCA, maar werk je ook actief aan een veiligere werkomgeving. Geef hier dus uitvoering aan!
Wil of moet je ook voldoen aan de VCA*, VCA** of VCA-P kijk dan eens hier. Wij bieden volledige VCA-systemen aan.
